In de zomer van 2008 zijn we met een team van acht voor het eerst naar de regio Maimón geweest. We hebben toen, in samenwerking met de plaatselijke Stichting Candida Minaya, elke dag in een ander dorp voorlichting gegeven over hygiëne en voeding en actieve poetsinstructies met fluoride tandpasta. Vervolgens werden de kinderen gescreend door middel van tand/mond controles. De curatieve zorg werd verleend op de laatste dag, door een team van tien Dominicaanse tandartsen uit de stad Santiago. Die dag konden ca 320 kinderen en volwassenen met ernstiger problemen gratis worden geholpen.
Dit jaar, 2010, zijn we de eerste twee weken van februari met een team van elf vrijwilligers naar Maimón geweest. Deze keer waren er twee tandartsen mee en dat gaf meer mogelijkheden tot behandeling. We werkten in twee teams: één team bezocht schooltjes en werkte preventief, het andere team bleef in de kliniek van Maimón en nam het curatieve deel voor zijn rekening.
Twee schooltjes, in de dorpen Maimón en Don Gregorio, kregen extra aandacht, omdat we daar een poetsinstallatie wilden achterlaten volgens de “Fit-for-school” methode. Deze methode is ontwikkeld door Dr. Bella Monse in de Philippijnen, wordt actief bevorderd door de Wereld Gezondheid Organisatie en werd ons geadviseerd door Prof. H. W. Van Palenstein Helderman, (emeritus) professor tandheelkunde aan de Radboud Universiteit in Nijmegen, gespecialiseerd in preventieve zorg en community health care.
De methode is er op gericht kinderen op school twee keer daags telkens twee minuten te laten poetsen met een fluoride tandpasta (zonder daarna de mond te spoelen), én ze gezamenlijk de handen te laten wassen voor het eten. De methode kan tegen lage kosten belangrijk bijdragen aan een betere mond- en algemene gezondheid van kinderen. In Nepal en de Filippijnen, waar men dit plan voor het eerst introduceerde, is er sindsdien een duidelijke afname van cariës, schoolverzuim nam hierdoor af, en de body mass index van de kinderen nam toe (zie voor meer informatie http://www.fitforschool.ph/ – een aanrader!)
Wij lieten de leraren kennis maken met het idee, vervolgens namen zij onmiddellijk zelf initiatief: ze bedachten een eigen versie van een “poetsinstallatie” en gingen aan de slag. Toen we vertrokken, waren de installaties bijna klaar! We zijn erg benieuwd naar de impact van het school-tandenpoetsen en hopen daar in 2011 gegevens over te kunnen verzamelen. Ook zullen we dan weer, net als dit jaar, voorlichting geven en primaire zorg verlenen.
Wat is bereikt in 2010?
In totaal hebben we in de dorpen bij bijna 1000 kinderen het gebit gecheckt, waarvan 387 voor verdere hulp werden doorverwezen naar de kliniek in Maimón.
In vier schooltjes is de Fit-for-school methode geïntroduceerd.; in twee daarvan is een poetsinstallatie geplaatst bij wijze van pilot project. De financiële bijdragen van sponsors zijn onder meer hieraan besteed, en verder vooral aan de materialen voor de curatieve zorg in Maimón.
Onder begeleiding (op afstand) van Yvonne Buunk-Werkhoven hebben Selma Burrekers en Antoinette Jongboer een toegepast wetenschappelijk onderzoek uitgevoerd waarbij 92 volwassenen een enquêteformulier over mondhygiëne hebben ingevuld. Bij hen allen werd een mond screening inclusief een plaquecontrole gedaan. In dit onderzoek zal worden gekeken naar de factoren die nodig zijn voor een (mondhygiëne) gedragsverandering. Tegelijk is er geïnventariseerd wat de mensen aan actuele mondhygiëne toepassen. De eerste bevindingen uit dit onderzoek zullen door middel van een poster worden gepresenteerd tijdens een internationaal congres voor mondhygiënisten (ISDH 2010, 1-3 juli in Glasgow). Daarnaast zullen de resultaten nader worden uitgewerkt tot een wetenschappelijke publicatie, die onder andere bestemd is voor het Ministerie van Gezondheidszorg in de Dominicaanse Republiek. In een vervolgtraject kunnen op basis van deze onderzoeksresultaten internationaal doelgerichte en effectieve mondhygiëne-interventies ter bevordering van mondhygiënegedrag worden ontwikkeld.
Een kleine succes story in Don Gregorio: tijdens ons werk in dat dorp in 2008 zagen we slechte gebitten bij de meerderheid van de kinderen – verhoudingsgewijs veel slechter dan in de andere dorpen. Het dorp bleek op een “toeristische route” van het nabijgelegen hotel te liggen, waardoor kinderen veel snoep kregen van toeristen. Na het probleem met de ouders besproken te hebben is er door hen actie ondernomen: aan hotel en toeristen heeft men gecommuniceerd dat men blij was met giften van toeristen – maar liever geld voor de school dan voor snoep. Dat krijgen ze sindsdien – met trots toonden de ouders en leraren de wc’s die ze dankzij dat geld konden installeren en hun kinderen snoepen niet meer zoveel.
Bijzondere dank aan:
Henny van Ginkel en Domingo Rodriguez van de Fundacion Candida Minaya voor de lokale organisatie en ondersteuning. Hugo Verkade van de Stichting Hulp Dominicaanse Republiek, voor de logistieke en overige ondersteuning. De heer J.W. Huddleston Slater en de overige vrijwilligers van de Stichting Dental Health International Nederland.
En verder natuurlijk aan alle andere organisaties en vrijwilligers die met bijdragen in geld en/of natura ons project mede mogelijk gemaakt hebben.
Het bestuur en de vrijwilligers van 2010 van de Stichting Bocas Sanas:
Cristina Vásquez- Doorman, Selma Burrekers, Lievia van Holderbeke, Libbe Wielsma, Doriene Sligting, Nicolette Hooijschuur, Antoinette Jongboer, Ilyas Gunduz, Kathelijne van der Mooren, Nura Adhana, Abidah Saleem.